Brak wyprostu kolana

Przyczyny

Przykurcz zgięciowy stawu kolanowego to ograniczenie pełnego wyprostu w stawie kolanowym. Chorzy najczęściej mówią : „moje kolano jest sztywne” , „nie mogę wyprostować kolana”, „mam opór przy prostowaniu”, „mam ból i sztywność kolana”, „mam zesztywniałe kolano”, „moja noga jest krótsza” i tak to właśnie czują…

Brak wyprostu po zabiegu to jedno z poważnych powikłań, jakie może wystąpić po artroskopii stawu kolanowego, rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego i rekonstrukcji innych więzadeł. Niepełny wyprost może wystąpić też po urazach i złamaniach okolicy kolana. Czasami pooperacyjny brak wyprostu może być związany z „nieopanowaną chęcią do nadmiernego gojenia” stawu - jest to artrofibroza.

Uczucie sztywności w kolanie i jego niepełny wyprost występuje też po zbyt długim unieruchomieniu, nieprawidłowo prowadzonej rehabilitacji czy jako skutek postępującej choroby stawu kolanowego niezależnie od przyczyny.

Staw kolanowy i organizm próbują leczyć się same i ustawiają kolano w pozycji, która wymaga najmniej bolesnego ruchu do chodzenia i funkcjonowania. Dlatego niepełny wyprost może być również skutkiem zniszczenia chrząstki, zmian zwyrodnieniowych – postępującego zużycia stawu. Mimo, że tak wygląda samoleczenie organizmu, to jeśli kolano nie prostuje się na stałe, nieodwracalne procesy zniszczenia przebiegają bardzo szybko.

O ile brak zgięcia stawu (przykurcz wyprostny) ogranicza funkcjonowanie kolana, nie prowadzi on do aż tak szybkiej destrukcji, mimo że wywołuje zaburzenie symetrii chodu i braku synchronizacji ruchów.

Każda sztywność kolana, brak wyprostu stawu i ograniczenie ruchu kolana prowadzą do przejęcia funkcji i zwiększenia obciążenia przez inne stawy (biodro, staw skokowy, kręgosłup lędźwiowy) – one także niszczą się i zużywają się szybciej, zarówno po chorej, jak i przeciwnej stronie ciała.

Początkowo odczuwana sztywność, brak możliwości szybkiego chodu, utykanie z upływem czasu pogłębiają się, a kolano przestaje się prostować w coraz większym stopniu, przykurcz utrwala się, a towarzyszą temu wysięk i ból.

Leczenie

Kolano, które się nie prostuje, bez względu na przyczynę powstania przykurczu w krótkim czasie niszczy się nieodwracalnie i może okazać się, że jedynym leczeniem jest endoprotezoplastyka częściowa lub całkowita. Dlatego szczególnie ważne jest rozpoznanie braku wyprostu jak najwcześniej. Jak to zrobić?

Wystarczy podłożyć coś równego pod obie pięty i porównać czy dwa stawy prostują się tak samo. W przypadku, gdy sztywność kolana jest krótkotrwała, miękka, można i trzeba spróbować rehabilitacji i diagnostyki wykluczającej niewielkie zmiany chorobowe – oczywiście pod okiem ortopedy i fizjoterapeuty. Przykurczu takiego nie można bagatelizować i w przypadku braku poprawy po leczeniu „zachowawczym” należy myśleć operacji. Sztywność po zabiegu, przykurcz po urazie lub utrzymujący się brak ruchu wymaga interwencji chirurgicznej. Nie są to procedury proste i najczęściej wymagają artroskopii kolana i endoskopii dołu podkolanowego.

Dr Konrad Malinowski jako jedyny w Polsce i wg naszej wiedzy na świecie ( brak publikacji) stosuje z powodzeniem od kilku lat kompleksową operację w oparciu o własną technikę endoskopii tylnej części stawu : pełną trzyczęściową kapsulotomię tylną (okolicy podkolanowej) polegającą na uwolnieniu wszystkich przykurczonych tkanek pod kolanem. Ze względu na bliskość tętnicy, nerwu i żyły podkolanowej (ok. 3 mm) procedura nie jest wykonywana w innych ośrodkach, a sporadyczne otwarte operacje nie przynoszą zamierzonego efektu ze względu na bardzo duże blizny pooperacyjne i możliwość wtórnego przykurczu stawu. Sposób nasz wymaga 4, czasem 5 kilkumilimetrowych otworków, a jesteśmy dzięki niemu w stanie wyleczyć prawie każdy przykurcz kolana. Rekordzista miał zesztywnienie utrzymujące się od ponad 12 lat. Nasi pacjenci mają przykurcze nie tylko po zabiegach artroskopowych, rekonstrukcjach więzadeł czy urazach, leczymy również kolana zniszczone zwyrodnieniowo – zakwalifikowane do endoprotezoplastyki, którym „kupujemy” następne kilka lat „życia” przed nieodwracalną wymianą stawu. Jest to szczególnie ważne u osób w młodym i średnim wieku gdzie endoproteza jest ostatecznością.

Zabieg wykonywany jest endoskopowo, czyli sposobem małoinwazyjny. Daje bardzo dobre efekty i przy pomocy następującej po zabiegu fizjoterapii u znakomitej większości naszych pacjentów udało się całkowicie zlikwidować przykurcz, sztywność i brak wyprostu stawu kolanowego, a przez to przywrócić jego pełną funkcję.

Zapraszamy do zapoznania się z naszą techniką operacyjną, która została opublikowana w Arthroscopy Techniques i doceniona listem gratulacyjnym od redaktora naczelnego bardzo znanego i cenionego czasopisma naukowego Arthroscopy.

Szczegóły znajdziecie Państwo w zakładce „Publikacje” pod nazwą „ Arthroscopic Complete Posterior Capsulotomy for Knee Flexion Contracture” lub pod linkiem:

https://www.arthroscopytechniques.org/article/S2212-6287(18)30117-8/fulltext

Mariusz Wójcik / Konrad Malinowski